مقدمه

شرکت گلرنگ ترابر با بیش از یک دهه تجربه در حوزه حمل و نقل فعالیت می نماید که منجر به صدور بیش از 600 هزار بارنامه در این سال ها گشته است.

شعب گلرنگ ترابر در بندرانزلی، بندرعباس و چابهار به صورت شبانه روزی اقدام به بارگیری محموله های صاحبان بار جهت حمل و نقل دریایی و یا حمل و نقل ترکیبی زمینی و دریایی می نماید.

مطالبی که در این مقاله به آن می پردازیم به شرح ذیل است:

*تاریخچه حمل و نقل دریایی

*حمل و نقل دریایی چیست؟

*بیمه حمل و نقل دریایی چیست؟

*حقوق و تکالیف ارسال کننده بار در حمل دریایی چیست؟

*تجارت بین المللی و حمل و نقل دریایی

*روش های حمل و نقل دریایی چیست؟

*انواع کشتی های حمل بار

تاریخچه حمل و نقل دریایی

5000 سال پیش بود که به دلیل امن نبودن سفرهای زمینی بخاطر وجود راهزن ها اولین تجارت دریایی بین هندوستان و پاکستان امروزی شکل گرفت.

اولین قایق موتوری سنگی قدمتی بین سه الی چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح دارد چون تاریخ شناسان بازمانده های این قایق را در جزیره وایت انگلیس مشاهده نموده اند.

اولین قایق بادبانی که با آن به پیمایش اقیانوس می پرداختند توسط کشور اتریش ساخته شد و کلیه سفرها در کشورهای حوزه اقیانوس آرام توسط این قایق ها صورت پذیرفت که این مسیر بعدها به جاده ابریشم دریایی تبدیل شد و سفرهای تجاری به جنوب آسیا و دریای عرب توسط این مسیر و قایق ها صورت می گرفت.

اولین تجارت دریایی چه زمانی اتفاق افتاد؟

اگر بخواهم از اولین تجارت دریایی صحبت کنم احتمال می دهیم که این اتفاق به در زمان جولیوس سزار در مسیر ترکیبی، حمل و نقل زمینی و دریایی اتفاق افتاد. همچنین قاره آمریکا نیز در سال های 1774 میلادی نیروی دریایی خود را تشکیل داد. در بین کشورهای اروپایی نیز کشورهای استعمارگر اروپایی شامل اسپانیا، پرتغال، انگلیس، هلند و فرانسه نیز از قرن شانزدهم میلادی تجارت دریایی خود را شروع نمودند.

ایرانیان نیز 700 سال قبل از میلاد مسیح تجارت دریایی خود را شروع نمودند و به ساخت شناور و دریانوردی می پرداختند ولی شواهد حاکی از این است که در آن زمان حمل و نقل زمینی از جاده ابریشم رونق بیشتری نسبت به حمل و نقل دریایی داشته است.

حمل و نقل دریایی چیست؟

اگر بخواهم یک تعریف ساده از حمل و نقل دریایی عنوان کنم باید بگویم که هر آنچه که توسط قایق، کشتی و یا سایر شناورها از مسیر دریا و اقیانوس جابجا می شود حمل و نقل دریایی می باشد.

دقت داشته باشید که کالاهایی که برای حمل دریایی کاندید می شوند تناژ و وزن بالایی دارند. البته در این روش به دلیل عدم وجود بنادر در آب های آزاد یک سری محدودیت ها نیز وجود دارد .

شرکت گلرنگ ترابر مفتخر است که با دارا بودن مجوز رسمی از سازمان بنادر و کشتیرانی خدمات زیر را در حمل و نقل دریایی ارائه می دهد:

1. FCL :  حمل بار توسط یک کانتینر اختصاصی و دربست
2. LCL : به کانتینری گفته می شود که چند صاحب کالا در آن تجمیع شده است که حمل خرده بار نامیده می شود.
3. BULK: حمل بار فله
4. NVOCC : شرکت های بزرگی همچون گلرنگ ترابر یک سری کانتینرهای خاص دارند توسط آن اجناس خود را جابجا می نمایند.

بیمه حمل و نقل دریایی چیست؟

بیمه حمل و نقل دریایی در واقع یک قرارداد بین شرکت بیمه گر با شرکت حمل و نقل است که طبق توافقات طرفین خسارت های ناشی از حمل و نقل دریایی پرداخت می گردد.

انواع بیمه حمل و نقل دریایی

• بیمه نامه از بین رفتن کل بار :  از این بیمه برای کالاهای فله استفاده می شود و در اصطلاح گمرکی به بیمه تشریفاتی شناخته می شود که نفع آنچنانی برای صاحب بار ندارد.

• بیمه نامه FPA: در این بیمه طرفین قرارداد با توافقات قبلی امکان کاهش یا افزایش خدمات را دارا هستند.
• بیمه نامه WA : در این نوع بیمه، بیمه گر متعهد می شود علاوه بر پرداخت تعهدات کلی به پرداخت تعهدات جزیی نیز بپردازد.

حقوق و تکالیف ارسال کننده بار در حمل و نقل دریایی

همانطور که مستحضرید ارسال بار توسط کشتی یکی از پرریسک ترین روش های ارسال بار می باشد به همین منظور صاحبان بار جهت سلامت ارسال بار خود لازم به انجام اقداماتی به شرح ذیل می باشند:

• صاحب بار مکلف است یک بسته بندی درست برای کالای خود ارائه دهد تا در این زمینه خسارتی به کالا وارد نگردد.
• صاحب بار مکلف است اطلاعات صحیح و جامع اعم از تعداد، نوع، جنس، شیوه بسته بندی و ... به متصدی حمل و نقل ارائه نماید.
• ارسال کننده طبق قانون 382 تجارت می تواند تا زمانی که بار در اختیار شرکت حمل و نقل است با پرداخت مخارج متصدی خسارات او را پس بگیرد.
• طبق قانون 384 قانون تجارت شرکت حمل و نقل می تواند تا زمانی که ارسال کننده هزینه بار ارسالی را پرداخت نکرده است این بار را نزد خود امانت نگه دارد.

چه رابطه ای بین حمل و نقل دریایی و تجارت بین الملل وجود دارد؟

حمل و نقل دریایی از اهمیت ویژه ای در تجارت بین الملل برخوردار است. این مسئله در کشور ما نیز به دلیل وجود بنادر مهم شامل بندرانزلی، بندرعباس، بندرامام خمینی، چابهار و ... و وجود نیروهای متخصص و کارآمد رشد بسیار چشم گیری داشته است. چون در این زمینه بستر و زیرساخت لازم در جهت حمل و نقل ترکیبی و رویکرد مناسب آن وجود داشته است.

از این رو استفاده از این بنادر و مناطق آزاد در جهت صادرات و واردات و عرضه محصولات به سایر کشورهای جهان و ورود کالاهای مصرفی و اولیه مواد صنعتی و غذایی باعث رونق تجارت بین الملل گشته است.

انواع روش های حمل و نقل دریایی

1. Cross Stuffing: حمل و نقل دریایی به شیوه کراس استافینگ
2. Transshipment: حمل و نقل دریایی به شیوه ترانشیپ
3. Groupage : حمل و نقل دریایی به شیوه گروپاژ
4. BULK : حمل و نقل دریایی به شیوه فله

حمل و نقل کراس استافینگ چیست؟

حمل و نقل کراس استافینگ یک شیوه حمل و نقل دریایی است که در این روش محموله بارگیری شده از کانتینر کشتی خارج شده و جهت ارسال به مقصد در یک کشتی دیگر بارگیری می شود.

عملیات کراس استافینگ به چه شکل صورت می پذیرد؟

این عملیات بیشتر در امارات در بندر جبل علی انجام می شود که برای انجام این عملیات تمامی اسناد شامل بارنامه، لیست پک کردن کالا، invoice، گواهی نامه مبدا و ... باید به نام یک شرکت در امارات تنظیم گردد تا قبل از رسیدن بار به این بندر اصل بارنامه به دست شرکت مربوطه برسد تا عملیات ترخیص بار با در دست داشتن بارنامه در این بندر صورت پذیرد.

این شیوه برای کالاهایی مورد کاربرد است که به دلیل تحریم های موجود به صورت مستقیم نمی تواند وارد ایران شود.

حمل و نقل ترانشیپ چیست؟

زمانی که بین مسیر مبدا و مقصد هیچ مسیر مستقیمی وجود نداشته باشد از حمل ونقل ترانشیپ استفاده می شود که کالا از یک مسیر میانی ارسال می گردد. برای مثال بار ابتدا با هواپیما به مسیر میانی رفته و از آنجا پس از بارگیری دوباره با کشتی به سمت مقصد روانه می شود.

حمل و نقل گروپاژ چیست؟

جهت کاهش هزینه های حمل و نقل از روش گروپاژ استفاده می نمایند به این شکل که برخی از تجار که بارشان به حدنصاب پرشدن یک کانتینر نرسیده میتوانند از یک شرکت بازرگانی کمک بگیرند تا آن شرکت بار خرده چند شرکت را جمع نمایند و توسط یک کانتینر ارسال نمایند.

حمل و نقل بالک چیست؟

 این شیوه حمل ونقل برای بارهایی استفاده می شود که در هنگام بسته بندی شکل مخروطی و منظمی ندارند و به صورت توده و انباشته بارگیری می شوند و برای حمل بارهایی نظیر گندم، جو، زغال سنگ، سنگ آهک و ... استفاده می شود که کشتی مختص به خود را برای بارگیری نیاز دارد.

انواع کشتی های حمل بار

در حمل و نقل دریایی انواع کشتی ها برای حمل بار وجود دارد که این کشتی ها شامل :

• کشتی های کانتینر بر
• کشتی های فله بر
• کشتی های تانکر نفت
• کشتی های حمل کننده گاز
• کشتی های حامل یخچال
• کشتی های RO_RO
• کشتی های دام بر
• کشتی های چند منظوره
• کشتی مسافربری

مزایا و معایب حمل ونقل دریایی

اگر بخواهم مزایای حمل و نقل دریایی را نام ببرم می توانم به صورت خلاصه به موارد زیر اشاره کنم :

• امکان جابجایی تناژ بالایی از بار در حمل و نقل دریایی وجود دارد.
• نسبت به سایر روش های حمل و نقل از قیمت مناسب تری برخوردار است.
• سهولت جابجایی برای بارهایی با تناژ و وزن بالا وجود دارد.

از معایب حمل و نقل دریایی می توان به طولانی بودن زمان جابجایی کالا از کشور مبدا به کشور مقصد وجود دارد چون به صورت تقریبی زمان ارسال بار از یک کشور به کشور دیگر بین 30 تا 45 روز است که معمولا از شیوه های دیگر حمل و نقل طولانی تر است. البته لازم به ذکر است خطر دزدیده شدن بار توسط دزدان دریایی در این شیوه ارسال نیز وجود دارد.

سخن پایانی

شرکت گلرنگ ترابر آمادگی لازم جهت ارسال انواع روش های ارسال بار به شیوه حمل و نقل دریایی با کشتی های حمل بار مختلف را دارا می باشد.